ISMN
در این نوشته با یکی دیگر از شناسه‌های اختصاصی آشنا می‌شویم. شابم را به صورت مختصر با ISMN نشان می‌دهند که مخفف International Standard Music Number است.

شناسه شابم – ISMN – مرتبط با آثار موسیقی است و ممکن است بسیاری از فعالان این حوزه با این شناسه آشنا نباشند.

زمانیکه شماره استاندارد بین‌المللی کتاب شابک، به ابزار ارتباطی موثر در بازار کتاب تبدیل شد، ناشران آثار موسیقی نیز پشتیبانی خود را برای استفاده از سیستمی مشابه، برای حوزه موسیقی اعلام کردند.

پیش نویس شابم به صورت رسمی از اواخر سال ۱۹۹۳ برای استفاده عموم عرضه شد.

از آنجایی که ممکن بود، شماره استاندارد بین‌المللی موسیقی به عنوان زیر مجموعه‌ای از نظام شابک در نظر گرفته شود، و برای جلوگیری از هر گونه تداخل بین آنها، تفاوت جزیی در این نظام‌ها داده شد.

شابم دارای ۴ شناسه و شابک دارای ۵ شناسه است.

هیچ شناسه گروهی برای کشورها در سطح بین‌المللی در نظر گرفته نشده و شناسه ۰-۹۷۹ برای موسیقی چاپی بین‌المللی تعیین شده است.

باگسترش روزافزون نشر آثار موسیقیایی در ایران و استفاده روزافزون از رایانه و سیستم‌های داده پردازی برای کارهای نشر و اطلاع رسانی، به تدریج ضرورت وجود شابم در ایران نیز بیش از پیش احساس شد.

در نتیجه موسسه خانه کتاب با توجه به تجربه راه‌اندازی شابک در سال ۱۳۸۲ به عضویت مؤسسه جهانی شابم درآمد
بر اساس آمار خانه کتاب تا سال ۱۳۹۰ تعداد ناشران عضو ۹۲ مورد می‌باشد.

فواید و مزایای استفاده از ISMN برای محصولات موسیقیایی

کنترل کتابشناختی کامل بر مواد منتشره موسیقی (نت یا مجموعه نت‌های چاپی) با وجود شابم بوجود می‌آید.

ذخیره و نگهداری تولیدات ملی ناشران و فهرست برداری و نگهداری از آن‌ها ضروری و از وظایف کتابخانه ملی است.

با استفاده از ISMN، فرآیند تولید و فروش محصولات موسیقیایی چاپی در سطح بین‌المللی دسترس پذیر خواهد شد و آثار موسیقی چاپی از ناشران و سازمان‌های بزرگ به راحتی بازیابی می‌شوند.

همچنین شناسایی منابع، به طور خاص در زبان‌های کمتر شناخته شده امکان پذیر و تسهیل می‌شود و این اجازه را می‌دهد تا منابع به آسانی شناسایی و بر مشکلات تنوع دست نوشته‌ها با زبان‌های خارجی غلبه یافته و منابع، توسط هر فردی خوانده و استفاده شود.

توسط این شناسه اختصاصی عناوین آثار موسیقیایی در فهرست‌های حوزه موسیقی و فهرست منابع موسیقیایی در دست چاپ وارد می‌شود و برای نت‌های چاپی موسیقی طراحی شده است.

این موضوع سبب می‌شود تا آثار موسیقیایی که با شابم شماره‌گذاری شده از حجم انبوه سایر آثار خارج شده و جستجوها سریعتر و قابل مدیریت باشند.

سهولت در فرآیند سفارش و توزیع، به خصوص در سطح بین‌المللی از مزایای دیگر شابم است.

شماره‌های استاندارد بین‌المللی، شناسگرهایی هستند که در تجارت برای سفارشات و توزیع مورد استفاده قرار می‌گیرند.

اقلام بدون شماره استاندارد در فرآیندهای ماشینی وارد و یا بازیابی نمی‌شوند.

این مطلب به عنوان یک رشته توییت با نام کد شابم مرتبط با آثار موسیقی در Jun 19, 2021 در توییتر منتشر کردم و اکنون جهت آرشیو در بخش سایر مطالب با تصحیح و بروزرسانی باز نشر شد.