انجمن KNX به عنوان نهادی پیشرو در عرصه استانداردسازی سیستم‌های خانه و ساختمان هوشمند در سطح جهان شناخته می‌شود. این انجمن با بیش از سه دهه سابقه، موفق به ایجاد یک پروتکل باز و مستقل از سازنده شده است که امکان همکاری بین محصولات صدها شرکت مختلف را فراهم می‌آورد. در این متن به معرفی تاریخچه، اهداف، فعالیت‌های بین‌المللی و مزایای کلیدی سیستم KNX می‌پردازیم.
معرفی انجمن KNX، تولد یک استاندارد جهانی
انجمن KNX در سال 1990 در شهر بروکسل بلژیک، تحت نام انجمن EIB با هدف ترویج خانه‌ها و ساختمان‌های هوشمند و به ویژه توسعه و معرفی سیستم European Installation Bus تأسیس شد. این انجمن حاصل همکاری چندین سازنده برجسته اروپایی بود.
نقطه عطف مهم در تاریخچه این انجمن، ادغام آن در سال 1999 با دو انجمن معتبر اروپایی دیگر با عنوان‌های BCI فرانسه (حامی سیستم Batibus) و انجمن سیستم‌های خانگی اروپا هلند (حامی سیستم EHS)
این ادغام راهبردی منجر به ایجاد یک استاندارد واحد و قدرتمند شد و نام انجمن به انجمن KNX تغییر یافت. هدف نهایی این ادغام، ایجاد یک استاندارد باز واقعی (Truly open) با نام KNX بود.
اهداف کلیدی انجمن KNX از ابتدا تاکنون عبارتند از:
- تعریف یک استاندارد باز و واحد برای خودکارسازی (Automation) ساختمان
- تثبیت نشان KNX به عنوان نماد کیفیت و قابلیت همکاری بین محصولات سازندگان مختلف (Interworking)
- تبدیل شدن KNX به یک استاندارد بین‌المللی مورد تأیید نهادهای استانداردسازی اروپایی و جهانی
از آنجایی که استاندارد EIB با KNX سازگار با نسخه های قبلی است، بسیاری از دستگاه‌ها می‌توانند همزمان نشان KNX و EIB را داشته باشند.
فعالیت‌های بین‌المللی انجمن KNX
انجمن KNX برای دستیابی به اهداف خود، فعالیت‌های گسترده‌ای را در سطح بین‌المللی انجام می‌دهد، که مهم‌ترین آن‌ها به شرح زیر است:
الف) توسعه فنی و ترویج استاندارد:
انجمن به صورت مستمر به همراه اعضای خود (شرکت‌های سازنده) به توسعه و بهبود استاندارد KNX و ترویج آن در سراسر جهان می‌پردازد.
ب) توسعه نرم‌افزار ETS:
ETS نرم‌افزار مشترک و مستقل از سازنده برای طراحی، پیکربندی و راه‌اندازی کلیه دستگاه‌های KNX است. توسعه و پشتیبانی از این نرم‌افزار یکی از محوری‌ترین فعالیت‌های انجمن است.
ج) صدور گواهینامه و نشان KNX:
انجمن با انجام فرآیندهای آزمایش‌های سختگیرانه (Rigorous testing) بر روی محصولات سازندگان، نشان KNX را به محصولات سازگار اعطا می‌کند. این نشان تضمین‌کننده کیفیت و قابلیت همکاری آن محصول با تمامی محصولات دارای نشان KNX است.
د) آموزش و صدور گواهینامه:
انجمن با ارائه مستندات آموزشی و صدور گواهینامه برای مراکز آموزشی معتبر در سراسر جهان، به تربیت نیروی متخصص و استانداردسازی دانش فنی در این حوزه می‌پردازد.
ه) استانداردسازی بین‌المللی:
از مهم‌ترین موفقیت‌های انجمن، به رسمیت شناخته شدن استاندارد KNX توسط نهادهای معتبر بین‌المللی است:
- کمیته استانداردهای الکتروتکنیکی اروپا (CENELEC) (2003): به عنوان استاندارد اروپایی (EN 50090) برای سیستم‌های الکترونیکی خانه و ساختمان.
- سازمان بین‌المللی استاندارد / کمیسیون الکتروتکنیکی بین‌المللی (ISO/IEC) (2006): به عنوان استاندارد بین‌المللی (ISO/IEC 14543-3).
- استاندارد ملی چین (GB/T 20965) (2013)
- انجمن آمریکایی مهندسان گرمایش، یخچالی و تهویه مطبوع (ASHRAE) (ANSI/ASHRAE 135): مورد تأیید انجمن مهندسین گرمایش و تهویه آمریکا.
از 9 عضو مؤسس، انجمن KNX هم اکنون میزبان بیش از 500 شرکت عضو از سراسر جهان است که نشان‌دهنده پذیرش گسترده این استاندارد در صنعت است.
و) پشتیبانی از توسعه‌دهندگان:
انجمن پشتیبانی فنی و مشاوره لازم را برای شرکت‌هایی که قصد توسعه محصولات سازگار با KNX را دارند، ارائه می‌دهد.
ز) فعالیت‌های ترویجی:
شرکت در نمایشگاه‌های بین‌المللی، انتشار بروشور، راه‌اندازی وب‌سایت و سایر اقدامات بازاریابی برای معرفی قابلیت‌های سیستم KNX.
مزایای کلیدی سیستم KNX
استاندارد KNX مزایای متعددی را برای ساختمان‌های مسکونی، تجاری و صنعتی به ارمغان می‌آورد که آن را از سیستم‌های سنتی متمایز می‌سازد:
1. افزایش ایمنی:
- امکان پیاده‌سازی سناریوهای ایمنی مانند شبیهسازی حضور در زمان عدم سکونت
- یکپارچه‌سازی با سیستم‌های اعلام و اطفای حریق
- کنترل مرکزی و نظارت بر تمامی تجهیزات
2. صرفه‌جویی چشمگیر در انرژی:
- کنترل هوشمندانه سیستم‌های روشنایی، گرمایش، سرمایش و تهویه مطبوع HVAC بر اساس حضور، نور طبیعی و زمان
- امکان خاموش کردن خودکار تجهیزات پرمصرف
- گزارشگیری از مصرف انرژی
- صرفه‌جویی تا 75 درصد در مصرف انرژی روشنایی و بیش از 30 درصد در انرژی گرمایش و سرمایش
3. انعطاف‌پذیری و قابلیت تطبیق بالا:
- تغییر آسان عملکردهای ساختمان بدون نیاز به تغییر سیم‌کشی (تنها از طریق تغییر پارامترها در نرم‌افزار)
- امکان اضافه کردن یا حذف کردن تجهیزات جدید در آینده بدون اختلال در سیستم موجود
- تطبیق‌پذیری با نیازهای متغیر کاربران
4. راحتی و آسایش بیشتر:
- کنترل یکپارچه و ساده تمامی تجهیزات از طریق یک رابط کاربری مانند صفحه نمایش لمسی، کنترل از راه دور، تلفن همراه.
- امکان تعریف سناریوهای پیشرفته مانند “سناریو سینمای خانگی” که Method نور، پرده و سیستم صوتی تصویری را همزمان کنترل کند.
- کنترل از راه دور از طریق اینترنت یا تلفن
5. آینده‌نگری:
- بر اساس استاندارد باز و پذیرفته شده جهانی
- مستقل از سازنده: کاربران در انتخاب محصولات از برندهای مختلف آزادی کامل دارند
- مقیاس‌پذیری از یک آپارتمان کوچک تا یک برج اداری بسیار بزرگ
6. طیف وسیع محصولات:
دسترسی به هزاران محصول تأییدشده از صدها سازنده مختلف برای کلیه کاربردها
7. شبکه خدمات گسترده:
وجود طراحان، یکپارچه‌سازان و پیمانکاران دارای گواهینامه در سراسر جهان
انجمن KNX با ایجاد یک اکوسیستم باز، استاندارد و مبتنی بر قابلیت همکاری، انقلابی در صنعت هوشمندسازی ساختمان ایجاد کرده است. فعالیت‌های بین‌المللی گسترده این انجمن، از توسعه فنی تا استانداردسازی و آموزش، پایه‌های محکمی برای پذیرش جهانی این فناوری فراهم آورده است. مزایای بی‌شمار سیستم KNX، از صرفه‌جویی در انرژی و افزایش ایمنی تا انعطاف‌پذیری بی‌نظیر، آن را به انتخابی منطقی و مقاوم در برابر آینده Future-proof برای هر نوع ساختمانی تبدیل کرده است. KNX نه تنها یک پروتکل، بلکه یک استاندارد بین‌المللی است که آینده ساختمان‌های هوشمند را شکل می‌دهد.
برای دسترسی به مقالات آموزشی تخصصی‌تر در این زمینه، می‌توانید به بخش فناوری/هوشمندسازی مراجعه کنید و محتوای بیشتری را مطالعه نمایید.